Cái kết buồn của cựu nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra

(Vietthaitoday) - Ngày 28-8, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha chỉ thị giới chức năng điều tra làm sáng tỏ việc tại sao cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra có thể chạy ra nước ngoài bất chấp mạng lưới an ninh dày đặc, đồng thời ra lệnh thu hồi tất cả hộ chiếu của bà. Đây là một cái kết buồn đối với cựu nữ Thủ tướng đầu tiên của đất nước Chùa Vàng và cũng là dấu chấm hết cho kỷ nguyên nhà Shinawatra trên chính trường Thái Lan.

Cựu nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra. Ảnh: New York Times

Khởi nguồn cuộc chiến pháp lý

Sự vắng mặt của bà Yingluck Shinawatra tại tòa ngày 25-8 vừa qua theo lệnh triệu tập của Tòa án được cho là liên quan tới vụ xét xử những sai phạm của bà Yingluck trong khi triển khai chương trình trợ giá gạo giai đoạn 2012 - 2014.

Chương trình trợ giá gạo là một nội dung chủ đạo trong chiến dịch tranh cử của bà Yingluck cùng đảng Pheu Thai, đã giúp bà giành thắng lợi trong cuộc bầu cử năm 2011. Theo chương trình trợ giúp giai đoạn 2012 - 2014 này, Chính phủ Thái Lan mua gạo của nông dân với giá gấp đôi giá thị trường và trữ tại các kho chứa của nhà nước trên toàn quốc.

Tháng 5-2014, bà Yingluck Shinawatra bị Tòa án Hiến pháp Thái Lan cáo buộc vi phạm hiến pháp và lạm quyền. Sau đó cùng tháng, quân đội tuyên bố đảo chính lật đổ chính phủ của bà Yingluck Shinawatra và chính quyền quân sự lên nắm quyền do cựu Tư lệnh Lục quân Prayut Chan-ocha làm Thủ tướng.

Theo cáo buộc của Ủy ban chống tham nhũng Thái Lan, trong thời gian cầm quyền, bà Yingluck Shinawatra đã xao nhãng nhiệm vụ điều hành chương trình trợ giá gạo, làm thất thoát 142 tỷ baht (hơn 4 tỷ USD), gây thiệt hại lớn cho đất nước. Với lời buộc tội này, bà Yingluck Shinawatra bị cấm tham gia các hoạt động chính trị trong 5 năm. Ngoài bà Yingluck Shinawatra, khoảng 1.000 quan chức cấp thấp cũng bị liên đới trong vụ việc trên, trong đó chủ yếu là những quan chức có trách nhiệm trong bộ phận tạm trữ gạo và bộ phận khảo sát thị trường.

Theo kế hoạch, Tòa án Tối cao Thái Lan sẽ công bố phán quyết xét xử cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra vào ngày 25-8. Tuy nhiên, đến đúng ngày đó, luật sư của bà Yingluck Shinawatra cho biết, bà không thể tham dự phiên tuyên án do bị ốm vì vậy Tòa án đã dời lại tuyên phán quyết vào ngày 27-9. Nếu bị phán quyết có tội, bà Yingluck Shinawatra sẽ phải đối mặt với mức án lên tới 10 năm tù giam và tịch thu tài sản lên tới 35 tỷ baht (tương đương 1 tỷ USD) để bồi thường cho những thiệt hại do chương trình trợ giá gạo gây ra.

Ngoài bị cáo buộc thiếu trách nhiệm trong chương trình trợ giá gạo, Ủy ban Chống tham nhũng quốc gia của Thái Lan dự kiến vào tháng 9 tới sẽ hoàn tất việc điều tra cáo buộc thiếu trách nhiệm đối với cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra và 33 thành viên trong chính quyền dưới thời bà lãnh đạo liên quan đến việc bồi thường cho những người bị ảnh hưởng bởi các cuộc biểu tình giai đoạn 2005 - 2010.

NACC đưa ra hai cáo buộc chính là việc chi trả sai luật khoản bồi thường 7,5 triệu baht cho mỗi người biểu tình bị thiệt mạng trong các vụ bạo lực giai đoạn 2005 - 2010 và việc bồi thường sai luật cho các đối tượng tình nghi phạm tội chính trị thuộc phe phái của bà Yingluck Shinawatra.

Cái kết buồn 

Sự vắng mặt của bà Yingluck vào đúng ngày tuyên án đã làm dấy lên nghi ngờ bà đã trốn khỏi Thái Lan. Sự nghi ngờ này sau đó đã được báo chí Thái Lan đăng tải và khẳng định bà đã không có mặt ở trong nước vào thời điểm đó. Trang tin Khaosod của Thái Lan chiều 25-8 cho biết, cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra và con trai đã sang Campuchia, từ đó bay đi Singapore rồi đến Hồng Kông (Trung Quốc) hoặc Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, nơi người anh trai Thaksin Shinawatra được cho là đang cư trú.

Một bộ phận người dân Thái Lan vẫn tin tưởng vào dòng họ Shinawatra. Ảnh: Getty

Trong khi đó, một nguồn tin an ninh cũng cho biết, bà Yingluck Shinawatra đã ra đảo Koh Chang ngoài khơi tỉnh Trat, nằm ở Đông Nam Thái Lan, giáp giới Campuchia, rồi từ đó đáp máy bay trực thăng đến Phnôm Pênh (Campuchia), nơi bà lên một chiếc máy bay thuê sẵn để đến Singapore. Đi cùng với bà là một quan chức cấp cao chính phủ, người đã giúp bà không phải làm các thủ tục xuất nhập cảnh. Tuy nhiên, giới chức Singapore đã thông báo với phía Thái Lan rằng bà Yingluck Shinawatra không nhập cảnh nước này. Chính phủ Thái Lan hiện chưa rõ cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra đang lưu trú tại nước nào.

Mặc dù chưa rõ cựu Thủ tướng Thái Lan chính xác đang ở đâu nhưng giới quan sát cho rằng, bà Yingluck Shinawatra nhiều khả năng tiếp nối con đường sống lưu vong của anh trai mình. Diễn biến này cũng được coi là khép lại hành trình chính trị của gia tộc Shinawatra vốn có đến 3 người giữ chức Thủ tướng Thái Lan trong 16 năm qua.

Với vai trò trụ cột của phong trào “Áo đỏ”, sự kết thúc của thời đại Shinawatra cũng đặt ra dấu chấm hỏi đối với triển vọng của đảng Pheu Thai trong cuộc bầu cử vào năm sau. Kể từ năm 2001, Pheu Thai chiếm ưu thế trên chính trường Thái Lan và giành chiến thắng trong tất cả các cuộc tổng tuyển cử. Nhưng hiện tại, nhiều lãnh đạo của đảng này hoặc bị cấm tham gia chính trường hoặc phải ngồi tù.

Trong bối cảnh hiện nay, giới quan sát cho rằng, một số nhân vật cốt cán như chính trị gia kỳ cựu Khunying Sudarat Keyuraphan có thể tạm thời nắm quyền lãnh đạo Pheu Thai. Nhưng vị thế của họ có thể không duy trì lâu trước sự bất mãn của công chúng. Cùng với sự bấp bênh của lực lượng chính trị ủng hộ gia tộc Shinawatra, các nhà phân tích dự đoán nền chính trị Thái Lan tương lai gần sẽ vẫn bị mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn mà hệ quả khiến chia rẽ xã hội ngày càng sâu sắc hơn.

Theo Báo Biên phòng